Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларға әлеуметтік төлемге құқық еңбекке уақытша жарамсыздық туралы парақта көрсетілген жүктілік және босану бойынша демалыс күнінен бастап туындайды.

Кімге тағайындалады

Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларға арналған біржолғы әлеуметтік төлем жүктілігі және босануы бойынша демалыстағы Қорға әлеуметтік аударымдар төленген жұмыс істейтін әйелдерге тағайындалады.

Төлем үшін қайда жүгінуге болады

Төлемді келесі әдістердің бірімен алуға болады:

• «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына;
• «Электрондық үкімет» веб-порталы арқылы (www.egov.kz);
• сондай-ақ ұялы байланыстың абоненттік құрылғысы арқылы, қызметке құқық туралы sms хабарлама алған кезде, оны көрсетуге келісім туралы жауап sms жолдай отырып.

Төлем алуға өтініш беру мерзімі

Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларға, сондай-ақ қиын босану, екі және одан да көп бала туған кезде төлемді қайта есептеуге әлеуметтік төлем тағайындауға өтініш жасау мерзімдері он екі айдан аспауға тиіс.

Төлем мөлшері

Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларға төленетін әлеуметтік төлем мөлшері әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстың орташа айлық мөлшерін еңбекке жарамсыздық күндері санының тиісті коэффициентіне көбейту жолымен айқындалады.

Әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде есепке алынған табыстың орташа айлық мөлшері әлеуметтік аударымдар жүргізілген табыстардың сомасын әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы 12 күнтізбелік айда (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістер болғанына қарамастан) 12-ге бөлу жолымен айқындалады.

Еңбекке жарамсыздық күндері санының коэффициенті еңбекке уақытша жарамсыздық парағы берілген күндер санын күнтізбелік отыз күнге бөлу жолымен айқындалады.

Жүктілік және босану бойынша демалыстардың ұзақтығы ҚР Еңбек кодексінің 99-бабында көзделген.

Бала бір жарым жасқа толғаннан кейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлемге құқық баланың туу туралы куәлігінде көрсетілген туған күнінен бастап, бала (балалар) асырап алынған және ата – анасының қамқорлығынсыз қалған балаға қамқоршылық тағайындалған жағдайларда, бір жарым жасқа дейінгі жастан бастап туындайды. баланы (балаларды) асырап алу туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап немесе қамқоршы тағайындалған күннен бастап жүзеге асырылады.

Кімге тағайындалады

Бала бір жарым жасқа толғаннан кейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем балаға (балаларға) күтім жасауды жүзеге асыратын және Қордан әлеуметтік төлемдер алуға құқығы бар міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға тағайындалады.

Бұл ретте, егер бала күтімі міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің бірнеше қатысушыларымен жүзеге асырылса, бала бір жарым жасқа толғаннан кейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем көрсетілген адамдардың біреуіне ғана тағайындалады.

Төлем үшін қайда жүгінуге болады   

Төлемді келесі әдістердің бірімен алуға болады:

• «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы (www.egov.kz);
• Kaspi,Halyk екінші деңгейдегі банктердің және «Egov mobile» мобильді қосымшалары арқылы;
• «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына;
• сондай-ақ ұялы байланыстың абоненттік құрылғысы арқылы, қызметке құқық туралы sms хабарлама алған кезде, оны көрсетуге келісім туралы жауап sms жолдай отырып.

Төлем мөлшері 

Бала бір жарым жасқа толғаннан кейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда ай сайынғы әлеуметтік төлемдер табыстың орташа айлық мөлшерін табысты алмастыру коэффициентіне – 0,4 көбейту жолымен айқындалады. Әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде есепке алынған табыстың орташа айлық мөлшері әлеуметтік аударымдар жүргізілген табыстардың сомасын әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы 24 айда (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістер болғанына қарамастан) 24-ке бөлу жолымен айқындалады.

Бұл ретте бала бір жарым жасқа толғаннан кейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің ең жоғары мөлшері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының 7 еселенген мөлшерінің 40%, ал әлеуметтік төлемнің ең төмен мөлшері – бала күтімі бойынша ай сайынғы бір жарым жасқа дейінгі мемлекеттік жәрдемақы мөлшерінен кем болмауға тиіс.

Төлем алуға өтініш беру мерзімі

Төлемді тағайындауға өтініш беру мерзімі - төлеуге құқық туындаған күннен бастап он сегіз ай.

Асыраушысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлемдерді тағайындауға және алуға қайтыс болған (сот хабар – ошарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының-міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының асырауында болған отбасы мүшелері құқылы.

Төлем құқығы қайтыс болған күннен бастап туындайды.

Кімге тағайындалады

Төлем қайтыс болған адамның асырауында болған (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған)отбасының келесі мүшелеріне тағайындалады:

• балаларға, оның ішінде асырап алынған балаларға;
• 18 жасқа толмаған ағайындылар, әпкелер мен немерелер, егер олардың еңбекке қабілетті ата-аналары болмаса;
• егер үш жасқа толмаған асыраушысының асырауындағы адамға күтім жасаумен айналысса, ата-анасының немесе жұбайының не атасының, әжесінің, ағасының немесе әпкесінің біріне.

Егер 18 жасқа толған отбасы мүшелері болса:

• білім беру ұйымдарында күндізгі бөлімде оқиды (оқиды) –төлем оқу бітірген күнге дейін, бірақ 23 жылдан аспайтын мерзімге дейін жүзеге асырылады;
• бірінші немесе екінші топтағы бала кезінен мүгедектігі бар адамдар болып табылады-төлем мүгедектікті белгілеу мерзіміне тағайындалады.

Төлем үшін қайда жүгінуге болады

Төлемді келесі әдістердің бірімен алуға болады:

• «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына;
• «Электрондық үкімет» веб-порталы арқылы (www.egov.kz);
• «Egov mobile» мобильді қосымшасы арқылы;
• сондай-ақ ұялы байланыстың абоненттік құрылғысы арқылы, қызметке құқық туралы sms хабарлама алған кезде, оны көрсетуге келісім туралы жауап sms жолдай отырып.

Төлем мөлшері 

Асыраушысынан айырылған жағдайда ай сайынғы әлеуметтік төлемнің мөлшері әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстың орташа айлық мөлшерін әлеуметтік төлемге құқық туындаған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақы мөлшерінің 50% алып тастағанда табысты алмастырудың тиісті коэффициенттеріне, асырауындағы адамдар санына және қатысу өтіліне көбейту жолымен айқындалады.

Әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде есепке алынған табыстың орташа айлық мөлшері әлеуметтік аударымдар жүргізілген табыстардың сомасын әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы 24 күнтізбелік айда (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістер болғанына қарамастан) 24-ке бөлу жолымен айқындалады.

Жыл сайын асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем мөлшері Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі негізінде арттырылады.

Асырауындағы адамдар санының коэффициенті

Асырауындағы адамдар санының коэффициенті асыраушысының - қайтыс болғанға дейін міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының асырауында болған адамдардың санына байланысты айқындалады және бір асырауындағы адаммен 0,5; екі асырауындағы адаммен - 0,65; үш асырауындағы адаммен - 0,8; төрт және одан да көп асырауындағы адаммен - 1,0 құрайды.

Бұл ретте кірісті алмастыру коэффициенті және қатысу өтілінің коэффициенті "міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы"Қазақстан Республикасының 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 286-VІ ҚРЗ Заңының 20-бабының 4-тармағына сәйкес айқындалады.

Жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлемге құқық Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасына сәйкес жұмыссыз ретінде тіркелген күннен бастап туындайды және «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 774-бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлем төлеушілер болып табылатын жеке тұлғаларға қолданылмайды (Салық кодексі).

Төлем үшін қайда жүгінуге болады

Төлемді келесі әдістердің бірімен алуға болады:

• «электрондық еңбек биржасы» порталы арқылы (www.enbek.kz), көрсетілген порталда жұмыссыз ретінде тіркелген кезде;
• «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы (www.egov.kz), жұмыссыз ретінде тіркелгені туралы мәліметтер болған кезде;
• жұмыссыз ретінде тіркелгені туралы мәліметтер болған кезде «Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясына;
• халықты жұмыспен қамту орталығы арқылы-жұмыссыз ретінде тіркелу кезінде;
• «Egov mobile» мобильді қосымшасы арқылы;
• сондай-ақ ұялы байланыстың абоненттік құрылғысы арқылы, қызметке құқық туралы sms хабарлама алған кезде, оны көрсетуге келісім туралы жауап смс жолдай отырып.

Төлем мөлшері

Жұмысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем мөлшері әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде есепке алынған табыстың орташа айлық мөлшерін тиісті табысты алмастыру коэффициенттеріне және қатысу өтіліне көбейту жолымен айқындалады.

Әлеуметтiк аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшері әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік жиырма төрт ай ішінде (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістердің болу-болмауына қарамастан) әлеуметтік аударымдар жүргізілген кірістер сомасын жиырма төртке бөлу жолымен айқындалады.

Кірісті ауыстыру коэффициентi 0,45 болады, ал қатысу өтілінің коэффициентi «Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңының 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 286-VІ ҚРЗ 20-бабының 4-тармағына сәйкес айқындалады.

Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға жұмысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемдер:

• ол үшін 6 айдан 12 айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – 1 айға;
• ол үшін 12 айдан 24 айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – 2 айға;
• ол үшін 24 айдан 36 айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – 3 айға;
• ол үшін 36 айдан қырық 8 айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – 4 айға;
• ол үшін 48 айдан 60 айға дейін әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – бес айға;
• ол үшін 36 және одан көп айға әлеуметтік аударымдар жүргізілген жағдайда – 6 айға тағайындалады.

Төлем алуға өтініш беру мерзімі

Төлемді тағайындауға өтініш беру мерзімі-төлеуге құқық туындаған күннен бастап он екі ай.

Еңбекке қабілеттілігінен айырылған жағдайда әлеуметтік төлемге құқық медициналық-әлеуметтік сараптама бөлімшесі (бұдан әрі – МӘС) міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының жалпы еңбекке қабілеттілігінен айырылу дәрежесін белгілеген күннен бастап туындайды.

Кімге төленеді

Еңбекке қабілеттілігінен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға әлеуметтік төлем тағайындауға өтініш берілген уақытқа дейін жұмыс тоқтатылғанына немесе жалғастырылғанына қарамастан тағайындалады.

Төлем үшін қайда жүгінуге болады

Төлемді келесі әдістердің бірімен алуға болады:

• «Электрондық үкімет» веб-порталы арқылы (www.egov.kz) өтініш берген кезде жалпы еңбек ету қабілетінен айрылу дәрежесін белгілеу туралы мәліметтер болған кезде;
• МӘС бөлімшесі арқылы-жалпы еңбек ету қабілетінен айрылу дәрежесін бастапқы белгілеу кезінде;
• «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына жүгінген кезде жалпы еңбек ету қабілетінен айрылу дәрежесі белгіленген кезде;
• «Egov mobile» мобильді қосымшасы арқылы;
• сондай-ақ ұялы байланыстың абоненттік құрылғысы арқылы, қызметке құқық туралы sms хабарлама алған кезде, оны көрсетуге келісім туралы жауап смс жолдай отырып алуға болады.

Төлемдер мөлшері

Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайына арналған ай сайынғы әлеуметтiк төлемнің мөлшерi әлеуметтік төлемге құқық туындаған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгiленген ең төмен жалақы мөлшерінің 50 пайызы шегерілген, әлеуметтiк аударымдар есептелетін объект ретiнде есепке алынған кірістің орташа айлық мөлшерiн кірісті ауыстырудың, еңбекке қабілеттіліктен айырылудың және қатысу өтілінің тиiстi коэффициенттерiне көбейту жолымен айқындалады.

Әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде есепке алынған табыстың орташа айлық мөлшері әлеуметтік аударымдар жүргізілген табыстардың сомасын әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы 24 күнтізбелік айда (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістер болғанына қарамастан) 24-ке бөлу жолымен айқындалады.

Бұл ретте табысты алмастыру коэффициенті 0,6 құрайды.

Еңбекке қабілеттілігін жоғалту коэффициенті:

Еңбекке қабілеттілігін жоғалту коэффициенті жалпы еңбекке қабілеттілігін жоғалтудың белгіленген дәрежесіне 30 пайыздан 100 пайызға дейін сәйкес келеді.

Қатысу өтілінің коэффициенті «Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 286-VІ ҚРЗ Заңының 20-бабының 4-тармағына сәйкес айқындалады.

Жыл сайын еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем мөлшері ҚР Үкіметінің шешімі негізінде арттырылады.