Айдар парағына өту

Егер сіз зиянды (қауіпті) өндірісте жұмыс істесеңіз не істеу керек? Баспаға шығару нұсқасы

Cоңғы өзгеріс: 06.10.2021

Зиянды (ерекше зиянды) ретінде аккредиттелген өндірістердегі немесе қауіпті еңбек шарттарындағы жұмыскерлер үшін заңнамада әр түрлі көтермелеулер көздeлген. Бұл зиянды өндіріс қызметкерлеріне жәрдемақылар және қосымша төленетін жыл сайынғы еңбек демалысы және жұмыс уақытының ұзақтығын қысқарту. Неғұрлым толығырақ аталмыш мақаладан біле аласыз.

Жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы және қосымша демалыс

Мамандандырылуы зиянды (қауіпті) болып табылмайтын адамның денсаулығы үшін аптасына 40 сағатты құрайды, ал өмір үшін зиянды (ерекше зиянды) немесе қауіпті өндірістің жұмыскерлеріне жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтылығы анықталған, ол аптасына 36 сағаттан артық емес уақытты құрайды.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің м.а. бұйрығымен өндірістер, цехтар, мамандықтар және лауазымдар тізімі бекітілген, сондай-ақ зиянды (ерекше зиянды) және/немесе қауіпті еңбек шарттарымен жұмыстар, ауыр жұмыстар тізбесі бекітілген, оған сәйкес осындай өндірістердің қызметкерлеріне еңбек ақының жоғарылатылған мөлшеріне, жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтылығына, қосымша төленетін жыл сайынғы еңбек демалысы құқығы ұсынылады.

Қосымша жыл сайынғы төленетін еңбек демалысы зиянды өндірісте жұмыс істеген нақты күндерге есептен ұсынылады. Егер адам зиянды өндірісте толық күнтізбелік жыл бойында жұмыс істесе, оған толық көлемдегі қосымша төленетін демалыс ұсынылады. Қосымша демалыс кезеңі зиянды өндірістер (мамандықтар) бекітілген тізімде анықталады.

Негізгі еңбек демалысы сияқты, қосымша демалысты да толық көлемде немесе бөліктер бойынша алуға болады, сондай-ақ пайдаланылмаған қосымша демалыс үшін тиісті өтемақы беріледі.

Басқа ұйымдардың қызметкерлеріне, мысалы жөндеу немесе құрылыс қызметкерлеріне зиянды еңбек шарттарымен өндірістік цехтардағы жұмыс уақыты үшін сондай-ақ қосымша еңбек демалысы және жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтылығы негізгі қызметкерлер үшін болатын шарттарда ұсынылатынын атап өткен жөн.

Жұмыс беруші ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстарда істейтін жұмыскерлерді Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мерзімдік медициналық қарап-тексеруден және зерттеп-қараудан өткізуді меншікті қаражаты есебінен ұйымдастыруға міндетті.

Зиянды өндіріс қызметкерлеріне жәрдемақы

Жәрдемақының бірінші түрі, бұнда төлемдер 9,42 АЕК құрайды. Жәрдемақыны зиянды өндіріс шарттарындағы жұмыс өтілі төмендегіні құрайтын азаматтар ала алады (№1 тізімге сәйкес):

  • ерлер –  53 жасқа толуы бойынша және 20 жастан аз емес жұмыс өтілі болғанда, олардың ішінде көрсетілген жұмыстардағы 1998 жылғы 1 қаңтарға дейінгі жұмыс өтілі 10 жылдан кем болмауы тиіс;
  • әйелдер – 48 жасқа толуы бойынша және 15 жылдан аз емес жұмыс өтілінде, оның ішінде 1998 жылғы 1 қаңтарға дейінгі көрсетілген жұмыстардағы жұмыс өтілі 7 жыл 6 айдан кем болмауы тиіс.

Жәрдемақының екінші түрі, бұнда төлемдер 8,38 АЕК құрайды. Жәрдемақыны зиянды өндірістердегі жұмыс өтілі мыналарды құрайтын азаматтар ала алады (№2 тізімге сәйкес):

  • ерлер – 58 жасқа толуы бойынша және 25 жастан аз емес жұмыс өтілінде, оның ішінде көрсетілген жұмыстардағы1998 жылғы 1 қаңтарға дейінгі жұмыс өтілі 12 жыл 6 айдан кем болмауы тиіс;
  • әйелдер – 53 жасқа толуы бойынша және 20 жылдан аз емес жұмыс өтілі болғанда, соның ішінде көрсетілген жұмыстардағы 1998 жылғы 1 қаңтарға дейінгі жұмыс өтілі 10 жылдан кем болмауы тиіс.

Алынатын еңбекақыға байланысты жәрдемақы ай сайын «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ-тан төленеді.

Жәрдемақыны қалай алуға болады?

Жәрдемақыны алу үшін құжаттар пакетімен тұрғылықты жері бойынша «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ-қа жүгіну қажет. Жәрдемақы алу үшін құжаттар пакеті:

1) белгіленген үлгідегі өтініш және сәйкестендіру үшін – жеке басын куәландыратын құжат.

Оралман мәртебесі бар адамдар жүгінген жағдайда сәйкестендіру үшін оралман куәлігі ұсынылады.

2) зейнетақы мен жәрдемақы беру жөніндегі уәкілетті ұйымдағы банк шотының нөмірі туралы немесе қылмыстық-атқару жүйесі мекемесінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты туралы мәліметтер;

3) анықтама ұйымның жұмыс сипатын немесе еңбек жағдайларын;

Ұйым таратылған жағдайда, мұрағат анықтамасы ұсынылады, жұмыс орны, атқарған лауазымы, кәсібі, жұмыс кезеңдері, мұрағат ісінің нөмірі, оның беттері расталған, мөрмен және мұрағат директоры мен мұрағатшының, немесе электрондық көшірме мұрағаттық құжат, электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған уәкілетті қызметкерінің мемлекеттік мұрағатының немесе ведомстволық мұрағат.

Мұрағаттық құжаттар болмаған кезде, жұмыс сипаты немесе еңбек жағдайлары және олардың жерасты және ашық тау-кен жұмыстарындағы өндірістің, жұмыстың, кәсіптің, лауазымның және көрсеткіштердің №1 тізбесіне сәйкестігі, ерекше зиянды және ерекше ауыр еңбек жағдайлары бар жұмыстарда немесе өндірістің, жұмыстың, кәсіптің № 2 тізімі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 19 желтоқсандағы № 1930 қаулысымен бекітілген зиянды және қиын еңбек жағдайлары бар жұмыс кезіндегі лауазымдар мен көрсеткіштер сот жүйесі арқылы белгіленеді;

4) еңбек өтілін растайтын құжаттар:

- еңбек кітапшасы;

- мұрағат мекемелерінің анықтамалары, мемлекеттік мұрағаттың немесе ведомстволық мұрағаттың уәкілетті қызметкерінің электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған мұрағаттық құжаттардың электрондық көшірмелері немесе еңбек кітапшасы болмаған немесе жарамсыз болған, еңбек кітапшасында тиісті жазбалар болмаған, түзетулер, дәлсіздіктер, әр түрлі оқулар болған кезде жұмыс орнынан.

Бар болса келесі құжаттар ұсынылады:

- білім туралы құжат;

- әскери билет немесе қорғаныс істері жөніндегі басқарманың (бөлімнің) анықтамасы;

- балалардың туу туралы куәліктері (туу туралы актілік жазбадан үзінді немесе азаматтық хал актілерін жазу органдары берген азаматтық хал актілерін тіркеу туралы анықтама);

- "жаппай саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабына сәйкес прокуратура органдары берген оңалту туралы анықтама;

- әскери іс-қимылдарға қатысқаны туралы әскери комиссариаттың анықтамасы;

- бірінші топтағы мүгедекке, екінші топтағы жалғызбасты мүгедекке және көмекке зәру зейнеткерге, сексен жасқа толған қарт адамға және он алты жасқа толмаған мүгедек балаға күтім жасау мерзімін растайтын сот шешімі;

- Кеңес Одағының, Қазақстан Республикасы мекемелерінің, халықаралық ұйымның аумағында болған мекемелер қызметкерінің жұбайының (зайыбының) шетелде тұрғанын растайтын құжат;

- әскери қызметшінің жұбайының (зайыбының), арнаулы мемлекеттік орган қызметкерінің мамандығы бойынша жұмысқа орналасу мүмкіндігі болмаған жерлерде тұрғанын растайтын құжат;

- тарихи отанында тұрақты тұру мақсатында Қазақстан Республикасына келген этникалық қазақтардың кеткен еліндегі еңбек қызметін растайтын құжат.

Растау үшін жұмыс істемейтін ананың жас балаларды бағып-күткен келесі құжаттардың бірі ұсынылады (олардың бар-жоғына қарай):

- балалардың жеке басын куәландыратын құжат;

- неке туралы куәлік (анықтама азаматтық хал актілерін тіркеу туралы немесе некені бұзу туралы куәлік немесе актілік жазбадан үзінді көшірме неке қию туралы (тегін өзгерткен кезде) балаларды;

- балалардың орта оқу орнын бітіргені туралы аттестат;

- орта арнаулы немесе жоғары оқу орнын бітіргені туралы диплом немесе балалардың оқуын растайтын оқу орнының анықтамасы;

- тіркелген орнын растайтын құжат балалардың тұрғылықты жері бойынша;

- балалардың қайтыс болуы туралы куәлік (немесе азаматтық хал актілерін жазу органдары берген қайтыс болуы туралы актілік жазба немесе азаматтық хал актілерін тіркеу туралы анықтама);

- балаларға әскери қызмет өткергенін растайтын құжат;

Құжаттарды мемлекеттік ақпараттық жүйелерден алу мүмкіндігі болған жағдайда ұсыну талап етілмейді.

Шет тілінде жасалған құжаттарды ұсынған кезде нотариус "нотариат туралы"Қазақстан Республикасы Заңының 34-бабы 1-тармағының 9) тармақшасына, 80-бабына сәйкес құжатты қазақ немесе орыс тіліне аударудың дұрыстығын куәландырады.

«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ құжаттарды тапсырғаннан кейін 8 жұмыс күні ішінде жәрдемақыны беруді тағайындау/бас тарту туралы шешім шығарылады. Мемлекеттік арнайы жәрдемақы тағайындау (тағайындаудан бас тарту) туралы ақпаратты электрондық үкімет порталы арқылы көмектеседі.

Мемлекеттік арнайы жәрдемақы алушы қайтыс болған жағдайда отбасы мүшелеріне немесе жерлеуді жүзеге асырған адамға 15,7 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде жерлеуге бір жолғы төлем төленеді.

Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары

2014 жылғы 1 қаңтардан бастап қызметкерлердің міндетті зейнетақы жарналарына (жалақының 10% мөлшерінде) қосымша, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (бұдан әрі - ЖЗҚ) жалақы қорының 5% мөлшерінде аударылады.

Сонымен бірге, жұмыс берушілер ӨБК-ны тек зиянды санатқа жатқызылған салалар үшін ғана және оларда жұмыс істейтін адамдар үшін ғана тізімдейді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 31 желтоқсандағы № 1562 қаулысымен өнеркәсіптің түрлері мен қауіпті салаларда жұмыс істейтін жұмысшылар кәсіптерінің тізбесі бекітілді.

Көмек
Көмек
Ай бойы келгендердің барлығы:
Кеше келгендердің барлығы:
Қазір порталда:
URL:
Қате:
Пікір:

Спасибо, информация об ошибке принята.

Извините, в данный момент информация об ошибке не может быть обработана.
Попробуйте позже.