Жеке тұлғалардың мүлік салығы
Салық салу объектісі
Қазақстан Республикасының аумағындағы:
1. өздеріне меншік құқығында тиесілі тұрғынжайлар, ғимараттар, саяжай құрылыстары, гараждар, орынтұрақ орындары және өзге де құрылыстар, құрылысжайлар, үй-жайлар;
2. жеке тұлғаларға меншік құқығында тиесілі жер учаскелері жеке тұлғаларға мүлік салығын салу объектісі болып табылады.
Салық төлеушілер
Салық салу объектiсi бар жеке тұлғалар жеке тұлғалардың мүлiк салығын төлеушiлер болып табылады.
Мыналар жеке тұлғалардың мүлiк салығын төлеушiлер болып табылмайды:
- Кеңес Одағының батырлары, Социалистiк Еңбек ерлерi, «Халық қаhарманы», «Қазақстанның Еңбек Ері» атақтарына ие болған, үш дәрежелi Даңқ орденiмен және «Отан» орденiмен наградталған адамдар барлық салық салу объектiсінiң жалпы құнынан республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын айлық есептік көрсеткiштің 1000 еселенген мөлшері шегiнде;
- Ұлы Отан соғысының ардагерлері, жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне теңестірілген ардагерлер және басқа мемлекеттердің аумағындағы ұрыс қимылдарының ардагерлері, Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы қажырлы еңбегі мен мінсіз әскери қызметі үшін бұрынғы КСР Одағының ордендерімен және медальдарымен наградталған адамдар, сондай-ақ 1941 жылғы 22 маусым – 1945 жылғы 9 мамыр аралығында кемінде алты ай жұмыс істеген (қызмет өткерген) және Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы қажырлы еңбегі мен мінсіз әскери қызметі үшін бұрынғы КСР Одағының ордендерімен және медальдарымен наградталмаған адамдар, мүгедектігі бар адамдар:
- тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен құрылысжайлар алып жатқан жер учаскелері бойынша;
- үй жанындағы жер учаскелері бойынша;
- құрылыс алып жатқан жерлерді қоса алғанда, жеке үй (қосалқы) шаруашылығын жүргізу, бағбандық және саяжай құрылысы үшін берілген жер учаскелері бойынша;
- гараждар алып жатқан жер учаскелері бойынша;
- Барлық салық салу объектісінің жалпы құнынан республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 1500 еселенген мөлшері шегінде;
- жетім балалар және 18 жасқа толғанға дейінгі кезеңге ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар:
- тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен құрылысжайлар алып жатқан жер учаскелері бойынша;
- үй жанындағы жер учаскелері бойынша;
- құрылыс алып жатқан жерлерді қоса алғанда, жеке үй (қосалқы) шаруашылығын жүргізу, бағбандық және саяжай құрылысы үшін берілген жер учаскелері бойынша;
- гараждар алып жатқан жер учаскелері бойынша;
- Салық салу объектiлері бойынша;
- бала кезінен мүгедектігі бар адамның, мүгедектігі бар баланың ата-анасының бірі:
- тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен құрылысжайлар алып жатқан жер учаскелері бойынша;
- үй жанындағы жер учаскелері бойынша;
- құрылыс алып жатқан жерлерді қоса алғанда, жеке үй (қосалқы) шаруашылығын жүргізу, бағбандық және саяжай құрылысы үшін берілген жер учаскелері бойынша;
- гараждар алып жатқан жер учаскелері бойынша;
- «Батыр ана» атағына ие болған, «Алтын алқа» алқасымен наградталған көпбалалы аналар, бөлек тұратын зейнеткерлер:
- тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен құрылысжайлар алып жатқан жер учаскелері бойынша;
- үй жанындағы жер учаскелері бойынша;
- Салық салу объектiсінiң жалпы құнынан республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын айлық есептік көрсеткiштің 1000 еселенген мөлшері шегiнде.
- Салық кодекстің мақсаттары үшін бөлек тұратын зейнеткерлер деп заңды мекенжайы (олардың тұрғылықты мекенжайы) бойынша тек қана зейнеткерлер тіркелген зейнеткерлер түсініледі;
- салықтық база «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы айқындалатын және салықты салық органдары есептейтін тұрғынжайлар мен басқа да объектілерді қоспағанда, кәсiпкерлiк қызметте пайдаланылатын салық салу объектiлері бойынша дара кәсiпкерлер;
- көппәтерлі тұрғын үй алып жатқан жер учаскесіндегі пәтер (бөлме) меншік иесінің үлесі бойынша жеке тұлғалар – пәтердің (бөлменің) меншік иелері.
Пайдалануға немесе мүліктік жалдауға (жалға) берілген салық салу объектілері бойынша жеңілдіктер қолданылмайды.
Салықтық база
«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы (бұдан әрі – уәкілетті орган) есепті жылдан кейінгі әрбір жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша айқындайтын салық салу объектілерінің құны жеке тұлғалар үшін тұрғынжайлар, саяжай құрылыстары бойынша салықтық база болып табылады.
Көппәтерлі тұрғын үйдегі және жеке мақсаттарда пайдаланылатын қойманың, тұрғынжайдың салқын жапсаржайының, шаруашылық (қызметтік) құрылысының, астыңғы қабатының, жертөлесінің, гараждың, орынтұрақ орнының уәкілетті орган есепті жылдан кейінгі әрбір жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша айқындайтын құны осындай объект бойынша салықтық база болып табылады.
Салықтық мөлшерлемелер
- Салықтық база уәкілетті органмен айқындалатын жеке тұлғалардың мүлiк салығы салық салу объектiлерiнiң құнына қарай мынадай мөлшерлемелер бойынша есептеледi:
1
|
2
|
3
|
1.
|
2 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
салық салу объектілері құнының 0,05 пайызы
|
2.
|
2 000 000 теңгеден жоғары 4 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
1 000 теңге + 2 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,08 пайыз
|
3.
|
4 000 000 теңгеден жоғары 6 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
2 600 теңге + 4 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,1 пайыз
|
4.
|
6 000 000 теңгеден жоғары 8 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
4 600 теңге + 6 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,15 пайыз
|
5.
|
8 000 000 теңгеден жоғары 10 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
7 600 теңге + 8 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,2 пайыз
|
6.
|
10 000 000 теңгеден жоғары 12 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
11 600 теңге + 10 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,25 пайыз
|
7.
|
12 000 000 теңгеден жоғары 14 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
16 600 теңге + 12 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,3 пайыз
|
8.
|
14 000 000 теңгеден жоғары 16 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
22 600 теңге + 14 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,35 пайыз
|
9.
|
16 000 000 теңгеден жоғары 18 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
29 600 теңге + 16 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,4 пайыз
|
10.
|
18 000 000 теңгеден жоғары 20 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
37 600 теңге + 18 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,45 пайыз
|
11.
|
20 000 000 теңгеден жоғары 75 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
46 600 теңге + 20 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,5 пайыз
|
12.
|
75 000 000 теңгеден жоғары 100 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
321 600 теңге + 75 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,6 пайыз
|
13.
|
100 000 000 теңгеден жоғары 150 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
471 600 теңге + 100 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,65 пайыз
|
14.
|
150 000 000 теңгеден жоғары 350 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
796 600 теңге + 150 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,7 пайыз
|
15.
|
350 000 000 теңгеден жоғары 450 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
|
2 196 600 теңге + 350 000 000 теңгеден асатын сомадан 0,75 пайыз
|
16.
|
450 000 000 теңгеден жоғары
|
2 946 600 теңге + 450 000 000 теңгеден асатын сомадан 2 пайыз
|
- Тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен құрылысжайлар алып жатқан жерге (үй жанындағы учаскелерді қоспағанда) арналған базалық салықтық мөлшерлемелер алаңның бір шаршы метріне есептегенде мынадай мөлшерде белгіленеді:
Р/с №
|
Елді мекеннің санаты
|
Тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен құрылысжайлар алып жатқан жерге арналған базалық салықтық мөлшерлемелер (теңге)
|
1
|
2
|
3
|
|
Қалалар:
|
|
1.
|
Алматы
|
0,96
|
2.
|
Шымкент
|
0,58
|
3.
|
Астана
|
0,96
|
4.
|
Ақтау
|
0,58
|
5.
|
Ақтөбе
|
0,58
|
6.
|
Атырау
|
0,58
|
7.
|
Жезқазған
|
0,39
|
8.
|
Көкшетау
|
0,58
|
9.
|
Қарағанды
|
0,58
|
10.
|
Қонаев
|
0,39
|
11.
|
Қостанай
|
0,58
|
12.
|
Қызылорда
|
0,58
|
13.
|
Орал
|
0,58
|
14.
|
Өскемен
|
0,58
|
15.
|
Павлодар
|
0,58
|
16.
|
Петропавл
|
0,58
|
17.
|
Семей
|
0,39
|
18.
|
Талдықорған
|
0,58
|
19.
|
Тараз
|
0,58
|
20.
|
Түркістан
|
0,39
|
21.
|
Алматы облысы:
|
|
22.
|
облыстық маңызы бар қалалар
|
0,39
|
23.
|
аудандық маңызы бар қалалар
|
0,39
|
24.
|
Ақмола облысы:
|
|
25.
|
облыстық маңызы бар қалалар
|
0,39
|
26.
|
аудандық маңызы бар қалалар
|
0,39
|
27.
|
Облыстық маңызы бар қалған қалалар
|
0,39
|
28.
|
Аудандық маңызы бар қалған қалалар
|
0,19
|
29.
|
Кенттер
|
0,13
|
30.
|
Ауылдар
|
0,09
|
- Үй жанындағы жер учаскелері мынадай базалық салықтық мөлшерлемелер бойынша салық салынуға жатады:
1) республикалық маңызы бар қалалар, астана және облыстық маңызы бар қалалар үшін:
- 1000 шаршы метрді қоса алғанға дейінгі алаң болғанда – 1 шаршы метр үшін 0,20 теңге;
- 1000 шаршы метрден асатын алаңға – 1 шаршы метр үшін 6,00 теңге.
- Жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша 1000 шаршы метрден асатын жер учаскелеріне салық мөлшерлемелері 1 шаршы метр үшін 6,00 теңгеден 0,20 теңгеге дейін төмендетілуі мүмкін;
2) қалған елді мекендер үшін:
- 5000 шаршы метрді қоса алғанға дейінгі алаң болғанда – 1 шаршы метр үшін 0,20 теңге;
- 5000 шаршы метрден асатын алаңға – 1 шаршы метр үшін 1,00 теңге.
- Жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша 5000 шаршы метрден асатын жер учаскелеріне салық мөлшерлемелері 1 шаршы метр үшін 1,00 теңгеден 0,20 теңгеге дейін төмендетілуі мүмкін.
- Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерге, сондай-ақ тиісті құрылыстар алып жатқан жерді қоса алғанда, жеке тұлғаларға жеке үй (қосалқы) шаруашылығын жүргізу, бағбандық және саяжай құрылысы үшін берілген елді мекендердің жеріне базалық салықтық мөлшерлемелер мынадай мөлшерлерде:
1) алаңы қоса алғанда 0,50 гектарға дейін болған кезде – 0,01 гектар үшін 20 теңге;
2) 0,50 гектардан асатын алаңға – 0,01 гектар үшін 100 теңге мөлшерінде белгіленеді.
Салықты есептеу мен төлеу тәртібі
Жеке тұлғалардың салық салу объектілері бойынша салықты есептеуді салық органдары салық төлеушінің тұрғылықты жеріне қарамастан, салық салу объектісінің орналасқан жері бойынша есепті салықтық кезеңнен кейінгі жылдың 1 шілдесінен кешіктірмей есепті салықтық кезеңнен кейінгі жылдың 1 қаңтарына дейін құқықтары тіркелген жеке тұлғалардың салық салу объектілері бойынша меншік құқығында иеленудің іс жүзіндегі мерзімін ескере отырып, салықтық базаға тиісті салық мөлшерлемесін қолдану арқылы жүргізеді.
Бұл ретте, салық төлеушіге салық органы есептеген салықтар сомасы туралы – есептеу күнінен бастап он жұмыс күнiнен кешiктiрілмей жіберіледі.
Бюджетке салық төлеу салық салу объектілерінің орналасқан жері бойынша есепті салықтық кезеңнен кейінгі жылдың 1 қазанынан кешіктірмей жүргізіледі.
Жеке тұлғалардың көлік құралдары салығы
Салық төлеушілер
Меншік құқығында салық салу объектілері бар жеке тұлғалар көлік құралдары салығын төлеушілер болып табылады.
Мыналар жеке тұлғалардың көлік құралдары салығын төлеушiлер болып табылмайды:
- Ұлы Отан соғысының ардагерлері, жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне теңестірілген ардагерлер және басқа мемлекеттердің аумағындағы ұрыс қимылдарының ардагерлері, Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы қажырлы еңбегi мен мінсiз әскери қызметi үшiн бұрынғы КСР Одағы ордендерiмен және медальдарымен наградталған адамдар, сондай-ақ 1941 жылғы 22 маусым – 1945 жылғы 9 мамыр аралығында кемінде алты ай жұмыс істеген (қызмет өткерген) және Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы қажырлы еңбегi мен мінсiз әскери қызметi үшiн бұрынғы КСР Одағы ордендерiмен және медальдарымен наградталмаған адамдар, Кеңес Одағының батырлары мен Социалистiк Еңбек ерлерi, «Халық қаhарманы», «Қазақстанның Еңбек Ері» атақтарына ие болған, үш дәрежелі Даңқ орденiмен және «Отан» орденiмен наградталған адамдар, «Батыр ана» атағына ие болған немесе «Алтын алқа» не «Күмiс алқа» алқаларымен наградталған көп балалы аналар – салық салу объектiсi болып табылатын бiр автокөлiк құралы бойынша;
- меншiгiнде мотоколяскалары мен автомобильдерi бар мүгедектігі бар адамдар – салық салу объектiсi болып табылатын бiр автокөлiк құралы бойынша.
Бұл ретте, жеңілдіктер осындай көлік құралдары пайдалануға, сенімгерлік басқаруға немесе жалға берілген жағдайларда қолданылмайды.
Сондай-ақ, салықтық кезең ішінде бiр автокөлiк құралы бойынша (қозғалтқышының көлемі 4000 текше сантиметрден асатын, оған қатысты 2013 жылғы 31 желтоқсаннан кейін уәкілетті мемлекеттік органда көлік құралының меншік иесінің ауысуына байланысты тіркеу әрекеттері жүргізілген жеңіл автомобильден басқа) қолданылады.
Салық салу объектілері
Тiркемелердi қоспағанда, Қазақстан Республикасында тiркелген және (немесе) есепте тұрған көлiк құралдары салық салу объектiлерi болып табылады.
- Салықты есептеу айлық есептік көрсеткіштермен белгіленген мынадай мөлшерлемелер бойынша жүргізіледі:
Р/с
|
Салық салу объектісі
|
Салықтық мөлшерлеме (айлық есептік көрсеткіш)
|
№
|
1
|
2
|
3
|
1.
|
Қозғалтқышының көлемі бойынша мынадай сараланған жеңіл автомобильдер (текше см.):
|
|
1 100-ге дейін қоса алғанда
|
1
|
1 100-ден жоғары 1 500-ге дейін қоса алғанда
|
2
|
1 500-ден жоғары 2 000-ға дейін қоса алғанда
|
3
|
2 000-нан жоғары 2 500-ға дейін қоса алғанда
|
6
|
2 500-ден жоғары 3000-ға дейін қоса алғанда
|
9
|
3 000-нан жоғары 4 000-ға дейін қоса алғанда
|
15
|
4 000-нан жоғары
|
117
|
2.
|
Жүк көтергiштiгi бойынша мынадай сараланған жүк, арнайы автомобильдер (тiркемелердi есептемегенде):
|
|
1 тоннаға дейін қоса алғанда
|
3
|
1 тоннадан жоғары 1,5 тоннаға дейін қоса алғанда
|
5
|
1,5 тоннадан жоғары 5 тоннаға дейін қоса алғанда
|
7
|
5 тоннадан жоғары
|
9
|
3.
|
Тракторлар, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдер, жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналар және жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарында жүруге арналмаған басқа да автокөлік құралдары
|
3
|
4.
|
Отыратын орындардың саны бойынша мынадай сараланған автобустар:
|
|
отыратын 12 орынға дейін қоса алғанда
|
9
|
отыратын 12-ден жоғары 25 орынға дейін қоса алғанда
|
14
|
отыратын 25 орыннан жоғары
|
20
|
5.
|
Қозғалтқышының қуаты бойынша мынадай сараланған мотоциклдер, мотороллерлер, мотошаналар, шағын кемелер:
|
|
55 кВт-ға (75 ат күшiне) дейiн қоса алғанда
|
1
|
55 кВт-дан (75 ат күшiнен) асатын
|
10
|
6.
|
Қозғалтқышының қуаты бойынша мынадай сараланған катерлер, кемелер, буксирлер, баржалар, яхталар (ат күшімен);
|
|
160-қа дейін қоса алғанда
|
6
|
160-тан жоғары 500-ге дейін қоса алғанда
|
18
|
500-ден жоғары 1 000-ға дейін қоса алғанда
|
32
|
1000-нан жоғары
|
55
|
7.
|
Ұшу аппараттары
|
қуаттың әрбір киловатынан айлық есептік көрсеткіштің
|
4 пайызы
|
8.
|
Мыналар:
|
көлiк құралының жалпы қуатының әрбір киловатынан айлық есептiк көрсеткiштiң
|
кез келген санаттағы поездарды магистральдық жолдармен жүргiзу үшiн;
|
1 пайызы
|
магистральдық, станциялық және тар және (немесе) кең табанды кiрме жолдарда маневр жұмыстарын жүргiзу үшiн;
|
|
өнеркәсiптiк теміржол көлiгi жолдары мен магистральдық және станциялық жолдарға шықпайтын жолдарда пайдаланылатын теміржолдың жылжымалы тартқыш құрамы
|
|
Тар және кең табанды магистральдық және станциялық жолдармен жолаушылар тасымалдауды ұйымдастыру үшiн пайдаланылатын моторлы-вагонды жылжымалы құрам, сондай-ақ қалалық рельстік көліктің көлік құралдары
|
көлiк құралының жалпы қуатының әрбір киловатынан айлық есептiк көрсеткiштiң 1 пайызы
|
- Қазақстан Республикасында 2013 жылғы 31 желтоқсаннан кейін шығарылған (жасалған немесе құрастырылған) немесе Қазақстан Республикасының аумағына 2013 жылғы 31 желтоқсаннан кейін әкелінген, қозғалтқышының көлемі 3000 текше сантиметрден асатын жеңіл автомобильдер үшін салықты есептеу айлық есептiк көрсеткiштермен белгiленген мынадай мөлшерлемелер бойынша жүргiзiледi:
Р/с
|
Салық салу объектісі
|
Салықтық мөлшерлеме (айлық есептік көрсеткіш)
|
№
|
1
|
2
|
3
|
1.
|
Қозғалтқышының көлемі мынадай сараланған жеңіл автомобильдер (текше см):
|
|
3 000-нан жоғары 3 200-ді қоса алғанда
|
35
|
3 200-ден жоғары 3 500-ді қоса алғанда
|
46
|
3 500-ден жоғары 4 000-ды қоса алғанда
|
66
|
4 000-нан жоғары 5 000-ды қоса алғанда
|
130
|
5 000-нан жоғары
|
200
|
Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген жеңіл автомобильдерді бастапқы мемлекеттік тіркеу күні оларды әкелу күні болып есептеледi.
Салықты есептеу тәртiбi мен салық төлеу мерзiмі
Салық төлеушi салық салу объектiсіне салықтық мөлшерлемелерді қолдану арқылы салықтық кезең үшiн салық сомасын өз бетінше есептейдi.
Бұл ретте, есепті салықтық кезең үшін жеке тұлғалардың көлік құралдары салығы бойынша есеп-қисаптар сальдосын айқындау мақсатында салық органдары көлік құралдарын есепке алуды және тіркеуді жүзеге асыратын уәкілетті органдар автоматтандырылған режимде ұсынатын мәліметтердің негізінде есепті салықтық кезеңнен кейінгі жылдың 1 мамырынан кешіктірмейтін мерзімде салық есептеуді жүргізеді.
Салық төлеу мерзiмі
Жеке тұлғалардың салық төлеуі тұрғылықты жері бойынша бюджетке есепті салықтық кезеңнен кейінгі жылдың 1 сәуірінен кешіктірілмей жүргізіледі.