Мүлікті мұра ретінде немесе сыйлық ретінде алғаннан кейін балалар меншік иесі немесе тең иеленуші болатын жағдайлар бар.
Бұл мүлікті қандай да бір жолмен иеліктен шығару қажет болғанда, мысалы, пәтерді сату немесе айырбастау үшін, онда ата-аналардың немесе заңды өкілдердің (қорғаншылар немесе қамқоршылар, асырап алушылар, асырап алушылар, асырап алушылар) келісімі, сондай-ақ қорғаншылық және қамқоршылық органдары қажет болады.
Бұл мақалада біз сізге осындай операцияларды қалай жүзеге асыруға болатынын және олардың қандай жағдайда орындалатынын айтамыз.
Балалардың мүлкін қандай жағдайда иеліктен шығаруға болады
Кәмелетке толмаған пәтер иесі оны 18 жасқа толғанға дейін өз бетімен иеліктен шығара алмайды (сата, айырбастай да алмайды).
Егер бала 14 жасқа толмаған болса, онда оның атынан мәмілелерді ата-аналар немесе заңды өкілдер жасайды. Шартқа ата-анасы (өкілі) оның кәмелетке толмаған баланың атынан әрекет ететіндігі туралы белгісімен қол қояды.
14 пен 18 жас аралығындағы бала ата-аналарының және басқа заңды өкілдерінің келісімімен мәмілелер жасайды. Бұл кезде бала өзі шартқа қол қояды, бірақ оның қасында ата-аналардың (өкілдердің) бірі шартқа өзінің мәмілеге келісетіндігі туралы белгі қояды.
Егер ата-аналар, әжелер, аталар, үлкен ағалар, апалар болмаса, баланың атынан сөйлесе алады.
Сонымен бірге, тең иесі немесе жалғыз иесі кәмелетке толмаған мүлікке қатысты әрекеттер үшін қорғаншы және қамқоршы органның рұқсаты қажет. Рұқсаттар келесі транзакциялар түрлеріне беріледі:
- сату;
- айырбастау;
- кепіл;
- жалға беру.
Егер кәмелетке толмаған тұрғын үйде тұратын болса, бірақ жылжымайтын мүліктің немесе оның бір бөлігінің иесі болмаса, қорғаншы және қамқоршы органның келісімі талап етілмейді.
Кәмелетке толмағандарды босату
Кейбір жағдайларда 16 жасқа толған кәмелетке толмаған адам транзакцияларды өзі жасай алады. Егер ол еңбек шарты бойынша жұмыс жасаса немесе оның заңды өкілдерінің келісімімен кәсіпкерлік қызметпен айналысса, бала толық қабілетті деп танылады. Эмансипация қорғаншы және қамқоршы органның шешімі бойынша оның заңды өкілдерінің келісімімен немесе ондай келісім болмаған жағдайда сот шешімімен жүзеге асырылады.
Мәмілеге қалай рұқсат алуға болады
Кәмелетке толмағанның мүлкіне иелік ету үшін қорғаншылық және қамқоршылық органдары берген анықтама болып табылады.
Оны алу үшін сізге онлайн-қызметті пайдалану қажет
Кәмелетке толмаған балалардың мүлкіне иелік ету және кәмелетке толмаған балаларға мұра ресімдеу үшін анықтамалар беру Тапсырыс беру
Онлайн-өтінім беру кезінде сіз келесі құжаттар тізімін қосып, ЭЦҚ-ға қол қоюыңыз керек:
- электрондық құжат нысан бойынша кәмелетке толмағандардың мүлкіне иелік ету үшін өтініш;
- (АХАЖ АЖ мәліметтер болмаған жағдайда немесе Қазақстан Республикасынан тыс жерде туған жағдайда баланың туу туралы куәлігінің электрондық көшірмесі;
- жұбайының (зайыбының) атынан нотариус куәландырған келісімінің электрондық көшірмесі не баланың (балалардың) жеке тұратын заңды өкілінің келісімі (ата-анасының біреуінің балаға қамқорлығының болмау фактісін растайтын құжаттардың электрондық көшірмесі: қайтыс болуы туралы куәлік, ата-аналарды ата-ана құқықтарынан айыру, олардың ата-ана құқықтарын шектеу, ата-аналарды хабарсыз кеткен, әрекетке қабілетсіз (әрекет қабілеті шектеулі) деп тану, оларды қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі, туу туралы анықтама және т. б.;
- заң бойынша мұрагерлікке құқығы туралы куәліктің электрондық көшірмесі (нотариустан) (заң бойынша мұрагерлікке құқық алған жағдайда);
- мүліктің болуын растайтын құжаттардың электрондық көшірмесі (тиісті ақпараттық жүйелерде мәліметтер болмаған жағдайда);
- баланың (балалардың) пікірінің электрондық көшірмесі (он жасқа толған жағдайда).
Қорғаншы және қамқоршы орган ұсынылған құжаттарды және ата-ананың (өкілдің) мәмілені аяқтау қажеттілігі туралы дәлелдерін зерттегеннен кейін 3 жұмыс күні ішінде мәмілеге келісім бере алады немесе дәлелді бас тартуы мүмкін.
Қандай жағдайларда рұқсаттан бас тартуға болады
Қорғаншы және қамқоршы орган анықтама беруден бас тартуға құқылы:
- көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың және (немесе) олардағы деректердің (мәліметтердің) анық еместігін анықтау;
- Қазақстан Республикасының 1994 жылғы 27 желтоқсандағы Азаматтық Кодексінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Мемлекеттік қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларын жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы» 2012 жылғы 30 наурыздағы № 382 қаулысында белгіленген талаптарға көрсетілетін қызметті алушының сәйкес келмеуі;
- он төрт жасқа толмаған жетім баланың, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған баланың тұрғын үйін иеліктен шығару, оның ішінде айырбастау немесе сыйға тарту бойынша мәмілелер жасау немесе олардың атынан кепілгерлік шартын, тұрғын үйді өтеусіз пайдалануға тапсыру немесе кепілге қою бойынша мәмілелер, заң жүзінде, өсиет бойынша оларға тиесілі мұрагерлік құқықтардан бас тартуына, олардың тұрғын үйін бөлуге немесе одан үлес бөліп алуға әкеп соқтыратын мәмілелер жасау болып табылады;
- көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызмет көрсету үшін талап етілетін, "Дербес деректер және оларды қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабына сәйкес берілетін қолжетімділігі шектеулі дербес деректерге қол жеткізуге келісімі болмауы бойынша мемлекеттік қызметтерді көрсетуден бас тартады.
