Айдар парағына өту

Еңбекті нормалау Баспаға шығару нұсқасы

Cоңғы өзгеріс: 12.05.2023

пернетақта мен секундомерЕңбекті нормалау – бұл жұмысшының нақты ұйымдастырушылық-техникалық жағдайда жұмыстарды атқаруға (өнім бірлігін дайындау) кеткен еңбек шығындарын (уақыт) анықтау және сол негізде еңбекті нормалау.

Еңбек (өндіру, уақыт, қызмет көрсету) нормасы дегеніміз еңбек шығынының өлшемі болып табылады және өндіріс пен еңбек ұйымының, техниканың, технологияның жеткен деңгейіне сәйкес жұмысшының біліктілігіне орай бекітіледі.

Еңбек жөніндегі ережелердің әзірлеуі, орнатылуы, ауысуы және қайта қарау жұмыс берушімен еңбек жөніндегі өкілетті мемлекеттік органмен бекітілген тәртіпте жүргізіледі.

Еңбек орындарының оңтайландыру мен аттестацияулау кезеніндегі еңбек ережелері міндетті аусуға, жаңа техниканың, технологиялардың және техникалық-ұйымдастыру шаралар еңбек өндірімділіктің арттыруы үшін орнатылуы тиіс. 

Жекелеген жұмысшылар өз ықыласымен еңбектің жаңа тәсілдерін пайдаланып, жұмыс орындарын жетілдіру нәтижесінде өнім өндірудің (қызмет көрсету) жоғары деңгейіне жетсе, бекітілген еңбек нормасын қайта қарау қажет болып саналмайды.

Жаңа еңбек ержелерінің еңгізілуі туралы жұмысшылар бір айдан кешікпей жұмыс беруші арқылы хабарландырылуы тиіс.

Еңбек ережелерінің әзірленуі кезінде келесі жағдайлар қамсаздандырылуы қажет:

  1. Еңбек нормасының сапасы, оның қажетті еңбек шығынына оңтайлы жуықталуыда;
  2. Ұқсас ұйымдастырушылық-техникалық жағдайда орындалатын бір жұмысқа бірдей еңбек нормасын бекіту;
  3. Ғылым мен техниканың дамуы негізінде еңбек нормасының прогрессивтігі;
  4. Еңбекті нормалауда еңбек нормасын бекіту мақсаттық болып саналатын жұмыс түрлерін қамту;
  5. Еңбек нормасының техникалық (ғылыми) негіздемесі.

Ұйымдастырудағы тарифтердің (бағалардың, мөлшерлердің,алымдардың) мемлекеттік реттеу еңгізілетін қызметтерге (тауарларға, жұмыстарға) еңбек нормалары мемлекеттік  органдарының жарамды салаларындағы еңбек жөніндегі өкілетті мемлекетті огандарымен бекітілген тәртібінде мақұлданады.

Еңбек жөніндегі ережелер мен нормативтер жұмыс берушілердің салалық ассоциацияларында әзірленіп еңбек пен тәртіп бойынша мемлекеттік өкілетті органымен, ал еңбек бойынша жұмыс жөніндегі барлық салаларында бірыңғай және (немесе) салааралық типтік ережелер мен нормативтер Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлердің Ұлттық палатасымен жұмысшылардың ұйғаруы бойынша өкілетті мемлекеттік органымен бекітілген тәртібінде мақұлданады.

Еңбек жөніндегі өкілетті органының ұйғаруымен сәйкестендірілген істер саласындағы техникалық қызмет көрсету және мемлекеттік органдарының қызметтер жасалуын қамтамасыз ететін мемлекеттік органдарымен жұмысшылардың саны бойынша нормативтер әзірленіп бекітіледі.

Техникалық қызмет көрсету мен мемлекеттік органдарының жұмыс жасалуын қамтамасыз ететін бірыңғай салааралық жұмысшылар саны бойынша нормативтер еңбек жөніндегі мемлекеттік органымен әзірленіп бекітіледі.

Жұмыскерлерге қойылатын біліктілік талаптары және белгіленген жұмыс түрлерінің қиындылығы кәсіптік стандарттарының негізінде, ал олар болмаса жұмыскерлердің мамандықтары мен жұмыстарының Бірыңғай тарифтік-біліктіленген анықтамасы (БТБА), бас жетекші мен басқа мамандардың булуктілік анықтамасы (БА), жұмысшылар тарифті-біліктілік мамандарының мен  қызмет ететін басқа мекемелер жұмысшыларының  мінездемелері арқылы  орнатылады.

Олардың әзірленуін, бекітілу тәртіптерін әрі қарастырылуын еңбек жөніндегі өкілетті орган орналастырылады.

БТБА, БА, мемлекеттік мекемелердің әрі қазыналық кәсіпорындар бөлек мамандықтарының қызметкерлері барлық жұмыс өрістері үшін біліктілік мінездемелері еңбек бойынша өкілетті мемлекеттік органдарымен әзірленіп бекітіледі. Жетекшілер қызметтері мен қызметтік кәсіпорындарының мамандықтарының типтік біліктілік мінездемелері еңбек бойынша өкілетті мемлекеттік органымен әзірленіп бекітіледі.

Еңбек жөніндегі өкілетті мемлекеттік орган әкімшілік қызметкерлер құрамына кіретін жұмыскерлердің мамандықтар атауларын әзірленіп бекітеді.

Ұлттық біліктілік жүйесі Қазақстан Республикада қолданылуда. Ол ұлттық біліктілік, салалық біліктілік шеңберін, кәсіпқой стандарттарын  мазмұнына енгізеді. 

Ұлттық біліктілік шеңбері әр білктілік деңгейінің жалпы кәсіпқой  істің мінездемелерін сипаттауынан тұрады.

Ұлттық біліктілік шеңберінің әзірленуі мен бекітілуі білім жөніндегі өкілетті органы және еңбек бойынша өкілетті органымен бірге жүзеге асырылады, әрі  еңбек бойынша әлеуметтік қарым-қатынастарының реттеуі және әлеуметтік серіктестігі бойынша республикалық комиссиясымен  бекітіледі.

Салалық біліктілік шеңбері жасалған жұмыстарының қиындығы бойынша және қолданылған білімдер, шеберлігі және құзыреттердің сипаты бойынша маманның деңгейін біліктілік талабына сәйкес анықтайды.

Салалық біліктілік шеңберінің әзірленуі мен қарастырылуы өкілетті мемлекеттік органдарымен және тиесілі жұмыс өрістерінің жұмыскерлерінің бірлесетрімен іске асырылады және әлеуметтік серіктестігі әрі әлеуметтік еңбек қарым-қатынастарының реттеу комиссияларымен бекітіледі.

Кәсіптік стандарты – кәсіби мамандық жұмыстың нақты саласындағы еңбек сапасымен шарттарына келетін құзырет пен біліктілік деңгейі бойынша талаптарын белгілейтін стандарты.

Кәсіби стандарттарының әзірленуі, еңгізілуі және қарастырылуы салалық біліктілік шеңберлерінің негізінде қызметкерлер бірлестігімен іске асырылып, еңбек бойынша өкілетті мемлекеттік органымен орнатылған тәртібінде Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бекітіледі.

 

Көмек
Көмек
Ай бойы келгендердің барлығы:
Кеше келгендердің барлығы:
Қазір порталда:
URL:
Қате:
Пікір:

Спасибо, информация об ошибке принята.

Извините, в данный момент информация об ошибке не может быть обработана.
Попробуйте позже.