Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Заңының 71-бабына сәйкес меншік иелеріне пайдалану кезінде қауіпсіздікті және олардың тиісті сапасын қамтамасыз ететін объектілердің негізгі сипаттамаларын сақтауға бағытталған мынадай міндеттер жүктеледі:

1) объектіні қалпына келтіру, күшейту, қайта салу, қайта жоспарлау, қайта жабдықтау, реконструкциялау, кеңейту, техникалық қайта жарақтандыру, түрлендіру, реставрациялау және кейіннен кәдеге жарату, сондай-ақ объектінің сәулеттік келбетін және (немесе) қала құрылысы аспектілерін өзгерту жөніндегі жұмыстарды тек заңнамада белгіленген рұқсат беру рәсімдерінен өту тәртібіне, құрылыс, санитариялық, өртке қарсы, жарылысқа қарсы, экологиялық және басқа да міндетті нормалар мен ережелерге сәйкес жүзеге асыру;

Егер сіз үйден дүкен, жертөледен – шеберхана немесе цех жасағыңыз келсе, онда бұл қайта жабдықтау болады, өйткені, үй-жайдың (үй-жайлардың) функционалдық мақсаты өзгертіледі және оны жасау үшін сізге жергілікті атқарушы органның рұқсаты қажет, одан кейін пайдалануға беру және тіркеу.

Сонымен қатар, пайдаланып отырған үй-жайдың немесе құрылыстың нысаналы мақсаты өзгерген жағдайларда ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігін және орнықтылығын техникалық зерттеп-қарау жүргізіледі. Бұл ретте, ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігін және орнықтылығын техникалық зерттеп-қарауды орындайтын сарапшы жүргізілетін зерттеулердің сапасына, шығарылған шешімдердің дұрыстығына және әзірленген ұсынымдардың толықтығына жауапты болады. Сарапшылар (аккредиттелген ұйымдар) берген ұсынымдар олардың орындалу қорытындылары бойынша ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігін және орнықтылығын қамтамасыз етуге тиіс.

Сарапшылардың техникалық зерттеп-қарау нәтижелері бойынша барлық тұжырымдары мен нұсқаулары тапсырыс берушінің орындауы үшін міндетті болып табылады.

Егер сіз үй-жайдың мақсатын өзгертпесеңіз, бірақ оның шекарасын өзгертсеңіз – бөлмені кеңейтіп, оларды өзара біріктіріп немесе керісінше жасасаңыз, және олар тіреу және қоршау конструкцияларын, инженерлік жүйелер мен жабдықтарды өзгертумен байланысты емес онда бұл қайта жоспарлауға ЖАО-ның рұқсатын алу талап етілмейді, меншiк иесiмен пайдалануға дербес қабылданып және содан кейін Мемкорпорация арқылы тіркеледі.

Бір қарағанда, кішігірім өзгерістер, мысалы, есік ойығын ауыстыру, қайта жоспарлау болып табылады және әкімдіктің рұқсатын және кейіннен тіркеуді талап етеді (бұл талап тіреу және қоршау конструкцияларын, инженерлік жүйелер мен жабдықтарды өзгертуге байланысты емес қайта жоспарлауға және қайта жабдықтауға қолданылмайды). Кез келген өзгерістерді тіркеу қажеттілігін қосымша нақтылау керек.

Тіреу және қоршау (сыртқы) конструкцияларын, инженерлік жүйелер мен жабдықтарды өзгертуге байланысты қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) жөніндегі жобаларды іске асыру төмендегі кезеңдермен жүзеге асырылады:

1) қолданыстағы ғимараттардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) үшін бастапқы материалдарды алу;

2) реконструкциялауға (қайта жоспарлауға, қайта жабдықтауға) арналған жобаларды жобалау және сараптау;

3) құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізуді бастау және құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүзеге асыру туралы мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылауы мен қадағалауын жүзеге асыратын органдарды хабардар ету;

4) салынған объектіні қабылдау және пайдалануға беру.

Тіреу және қоршау (сыртқы) конструкцияларын, инженерлік жүйелер мен жабдықтарды өзгертуге байланысты емес қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) (бір функционалдық мақсат шеңберінде) лицензиясы бар тұлғалар орындаған техникалық жоба негізінде жүзеге асырылады. ЖАО шешімін алу, жобаны жобалау және сараптау талап етілмейді.

Тіреу және қоршау (сыртқы) конструкцияларын, инженерлік жүйелер мен жабдықтарды өзгертуге байланысты қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялауға (қайта жоспарлауға, қайта жабдықтауға) арналған бастапқы материалдар төмендегіні қамтиды:

1) тіреу және қоршау (сыртқы) конструкцияларын, инженерлік жүйелер мен жабдықтарды өзгертуге байланысты қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) туралы ЖАО шешімі;

2) СЖТ;

3) техникалық шарттар (өтініш беруші инженерлік және коммуналдық қамтамасыз ету көздеріне қосуға арналған техникалық шарттар үшін сауалнама парағын (бұдан әрі – сауалнама парағы)берген кезде);

4) сыртқы инженерлік желілер трассаларының схемалары (өтініш беруші сауалнама парағын берген кезде) бекітілсін.

Тіреу және қоршау (сыртқы) конструкцияларын, инженерлік жүйелер мен жабдықтарды өзгертуге байланысты қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) үшін бастапқы материалдарды ұсыну туралы өтініш құрылыс салу және құрылыс саласындағы рұқсат беру рәсімдерінен өту қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ЖАО-ның атына «электрондық үкімет»
веб-порталы арқылы беріледі:

1. кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін қозғайтын жағдайда, тұрғын үй-жай (пәтер) меншік иелерінің жалпы санынан кемінде үштен екісінің жазбаша келісімі немесе тұрғын үй-жай (пәтер) меншік иелерінің хаттамасы егер өзгерістер кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін қозғайтын болса, (егер өзгерістер тұрғын үйге қолжетімділікті қамтамасыз етумен байланысты болса тірек-қимыл аппараты бұзылған, кресло-арбамен қозғалатын адамдар үшін талап етілмейді);

2. өзгертілетін үй-жайдың техникалық паспорты (бар болса);

3. сауалнама парағы (инженерлік және коммуналдық қамтамасыз ету көздеріне қосымша қосылу және/немесе жүктемелердің ұлғаюы қажет болған кезде);

4. жер учаскесіне құқық белгілейтін құжат (егер қайта жаңарту жер учаскесін қосымша бөлуді (бөліп беруді) көздейтін болса) («Жылжымайтын мүлік тіркелімі» Мемлекеттік деректер қорында тіркеу болмаған жағдайда);

5. техникалық жоба (құрамы мен мазмұны Қағидаларға 5-қосымшада жазылған);

6. егер жобалаушы техникалық жобада үй-жайларды (тұрғын үйдің бөліктерін) жоспарланған реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) немесе үй-жайлардың шекарасын ауыстыру өзгертілетін үй-жайлармен (үйдің бөліктерімен) көршілес үй-жайлар (үйдің бөліктері) меншік иелерінің мүдделерін қозғайтын болса, жобалаушы үй-жайлардың (үйдің бөліктерінің) өзгертілетін үй-жайлармен (үйдің бөліктерімен) көршілес үй-жайлар (үйдің бөліктері) меншік иелерінің мүдделерін қозғайтын болса, егер жоспарланған қайта құру (қайта жоспарлау, үй-жайларды (тұрғын үйдің бөліктерін) қайта жабдықтау немесе үй-жайлардың шекарасын ауыстыру олардың мүдделерін қозғайды (егер өзгерістер тұрғын үйге қолжетімділікті қамтамасыз етумен байланысты болса, тірек-қимыл аппараты бұзылған, кресло-арбамен қозғалатын адамдар үшін талап етілмейді).

Егер үй-жайларды (тұрғын үйдің бөліктерін) жоспарланған реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) немесе үй-жайлардың шекарасын ауыстыру өзгертілетін үй-жаймен (тұрғын үйдің бір бөлігімен) бірлескен шекараны қозғайтын болса, сондай-ақ санитариялық, экологиялық өртке қарсы тұруы нашарлаған жағдайларда, өзгертілетін үй-жайлармен (үйдің бөліктерімен) көршілес басқа үй-жайлар (үйдің бөліктері) меншік иелерінің мүдделері ескеріледі. Өзгертілетін үй-жайлармен (үйдің бөліктерімен) көршілес басқа үй-жайлар (үйдің бөліктері) меншік иелерінің өзге жағдайларда бас тартуына жол берілмейді.

Бастапқы материалдар сізге 15 жұмыс күні ішінде тегін беріледі. Нәтижесінде сіз әкімдіктің қолданыстағы ғимараттардың үй-жайларын реконструкциялауға (қайта жоспарлауға, қайта жабдықтауға), сәулет-жоспарлау тапсырмасына және техникалық шарттарға (сауалнама парағын берген жағдайда) және басқа да бастапқы материалдарға (реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау) арналған шешімін аласыз.

Құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу басталғанға дейін Тапсырыс беруші мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылауын жүзеге асыратын органдарды Қазақстан Республикасының «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Заңында белгіленген тәртіппен құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асырудың басталғаны туралы хабардар етуге міндетті.

Құрылыс процесі Заңның 6-тарауының нормаларына сәйкес сәулет-құрылыс бақылауы мен қадағалауымен сүйемелденеді.

Құрылысы аяқталған объект Заңның 11-тарауының нормаларына сәйкес пайдалануға қабылдануға тиіс.

Салынған объектіні пайдалануға қабылдаудың белгіленген тәртіппен бекітілген актісі құқықтық кадастрдың ақпараттық жүйесіне ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) олардың құрамдастарының жаңадан құрылған жылжымайтын мүлікке сәйкестендіру және техникалық мәліметтерін енгізу, жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу үшін негіз болып табылады.

Егер өзгерістер конструктивтік шешімдерге қатысты болса, яғни егер қолда бар объектілердің тіреу және (немесе) сыртқы қоршау конструкцияларын (оның ішінде іргетастар, табандар, қаңқалар, бағаналар, тіректер, арқалықтар, ригельдер, фермалар, сыртқы қабырғалар, ішкі тірек қабырғалар, жабындар, баспалдақ алаңдары мен марштар, лифт шахталары және тағы сол сияқтылар) қозғайтын өзгерістер жоспарланса не құрылыс жобасында бұрын салынған конструктивтік шешімдер өзгерсе.

Егер өзгерістер көршілердің немесе аралас үй-жайлар иелерінің мүдделеріне қатысты болса, бірақ олар жоспарланған қайта жоспарлаумен, қайта жаңартумен немесе қайта жабдықтаумен келіспесе.

Егер өзгерістер инженерлік желілердің жұмыс істеуіне теріс әсер етсе, сейсмикалық төзімділікті және өзге де сипаттамаларды бұзатын болса.

Егер өз бетінше қайта жоспарлау, қайта жабдықтау жүргізілсе. Өз бетінше қайта жоспарлау, қайта жабдықтауды жылжымайтын мүліктің мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органда объектіні тіркеу кезінде анықтауға болады