Айдар парағына өту

Азаматтарды дактилоскопиялық және геномдық тіркеу туралы не білуіңіз керек Баспаға шығару нұсқасы

Cоңғы өзгеріс: 15.02.2024

саусақ ізі

2021 жылғы 1 қаңтардан бастап «Дактилоскопиялық және геномдық тіркеу туралы» Заң (бұдан әрі – Заң) геномдық тіркеу бөлігінде қолданысқа енгізілді. Дактилоскопиялық тіркеу бөлігіндегі заң нормалары 2024 жылғы 1 қаңтарда күшіне енді.

Осы Заңның мақсаты дактилоскопиялық және геномдық ақпарат негізінде адамның жеке басын растау мен сәйкестендірудің құқықтық негіздерін белгілеу болып табылады.

Адамның жеке басын анықтау немесе растау мүмкін болмаған кезде өмірде көптеген жағдайлар туындайды (әртүрлі жағдайдағы көптеген құрбандары бар өрттер мен ұшақ апаттары, белгісіз мәйіттердің, ашылмаған қылмыс орындарынан биологиялық іздердің табылуы, адамдардың жоғалып кетуі).

Тиісті дерекқорларда дактилоскопиялық және геномдық ақпараттың болуы заңсыз құжаттандыру фактілерін жоққа шығаруға мүмкіндік береді, құжаттарды қолдан жасаудан, олардың иелерін алаяқтық және өзге де қылмыстық әрекеттерден қорғау, жеке басты куәландыратын құжаттарды қалпына келтіру рәсімін жеңілдетеді.

Дактилоскопиялық тіркеу

Дактилоскопиялық ақпарат деп адамның немесе танылмаған мәйіттің жеке басын анықтауға мүмкіндік беретін саусақтарының және (немесе) алақандарының папиллярлық өрнектерінің құрылымдық ерекшеліктері туралы биометриялық деректер туралы ақпарат және дербес деректер түсініледі.

Қазақстан Республикасының азаматтары дактилоскопиялық тіркеуден ерікті түрде өтеді.

Дактилоскопиялық тіркеуден өткен Қазақстан Республикасы азаматтарының саусақ іздері биометриялық паспорттар мен жеке куәліктердің чипіне енгізіледіы.

Дактилоскопиялық тіркеуден 12 жасқа дейінгі балалардан басқа Қазақстан Республикасының барлық азаматтары өте алады. Он екі жастан он алты жасқа дейінгі балаларға қатысты дактилоскопиялық тіркеу олардың келісімімен баланың заңды өкілінің қатысуымен және жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.

2024 жылдан бастап құжаттарды бірден өзгерту талап етілмейді, олар мерзім соңына дейін әрекет етеді.

Міндетті дактилоскопиялық тіркеуге:

  • Қазақстан Республикасында уақытша немесе тұрақты тұруға рұқсатты ресімдеу кезінде шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;
  • Бірінші рет шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхатын, азаматтығы жоқ адамның куәлігін алу үшін немесе оны қалпына келтіру, ауыстыру үшін жүгінген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;
  • Пана іздеген адам мәртебесін алу туралы өтінішхат берген, бірінші рет босқын куәлігін және (немесе) жол жүру құжатын алу үшін немесе оларды қалпына келтіру, ауыстыру үшін жүгінген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;
  • Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерлерге шығарып жіберілуге жататын не Қазақстан Республикасы ратификациялаған реадмиссия туралы халықаралық шарттардың күші қолданылатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;
  • Қазақстан Республикасының визаларын алу кезінде шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар жатады.

Дене кемістігі бар адамдар дәрігерлік-консультативтік комиссияның қорытындысы негізінде міндетті дактилоскопиялық тіркеуден өтуден босатылады, сондай-ақ егер адамның екі қолының барлық саусағы немесе қолбасы болмаған жағдайда дактилоскопиялық тіркеуге жатпайды.

Геномдық тіркеу

Геномдық ақпарат-адамның немесе танылмаған мәйіттің дезоксирибонуклеин қышқылының белгілі бір фрагменттері туралы кодталған ақпарат, оның жеке басын және жеке деректерін (бар болса) анықтауға мүмкіндік береді.

Геномдық деректер базасы қылмыстардың алдын алу және қаза болғандарды сәйкестендіру мақсатында құрылатын болады.

ДНҚ деректерін жинауға қылмыстың жекелеген түрлері үшін сотталғандар және тергеу әрекеттері барысында биологиялық материалы алынған анықталмаған адамдар, танылмаған мәйіттер жатады. Хабар-ошарсыз кеткен азаматтардың туыстары жазбаша келісіммен геномдық ақпаратты ерікті негізде бере алады. Бұл ақпаратты жинау ӘҚҚ-ға ДНҚ зертханаларының, Әділет министрлігінің Сот және сот-медициналық сараптама органдарының қатысуымен жүктеледі.

Процесс щектердің ішкі жағынан буккальды эпителий (сілекей) алумен шектеледі.

Алынған геномдық ақпарат немесе геномдық профиль көп жағдайда мемлекет жиналған сәттен бастап 25 жыл сақтауға ниетті.

Геномдық тіркеуге:

  • қылмыстық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін сотталған адамдар,
  • ауыр немесе аса ауыр қылмыстар, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 120, 121, 122, 123 және 124-баптарында көзделген қылмыстар жасағаны үшін сотталған адамдар,
  • ашылмаған ауыр немесе аса ауыр қылмыстар бойынша биологиялық материалы сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында алынған анықталмаған адамдар жатады қылмыстық құқық бұзушылықтарға, сондай-ақ адамның жыныстық тиіспеушілігіне және жыныстық бостандығына қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтардың барлық санаттарына;
  • хабар-ошарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстары, бірінші кезекте, ата-аналары (ата-анасы) және (немесе) балалары (баласы), ал олар болмаған кезде туыстық дәрежесіне қарай басқа биологиялық туыстары;
  • танылмаған мәйіттер.

Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеуден өтуден бас тарту үшін жауапкершілік

  • Шетелдіктердің немесе азаматтығы жоқ адамдардың міндетті дактилоскопиялық тіркеуден өтуден бас тартуы - Қазақстан Республикасының шегінен әкімшілік жолмен шығарылуға әкеп соғады.
  • Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктердің немесе азаматтығы жоқ адамдардың міндетті геномдық тіркеуден бас тартуы - 5 АЕК айыппұл салуға әкеп соғады.
  • Шартты түрде сотталған адамды геномдық тіркеуден жалтару УСК 176-бабы бойынша пробацияны жоюға дейінгі жауапкершілікке әкеп соғады.
Көмек
Көмек
Ай бойы келгендердің барлығы:
Кеше келгендердің барлығы:
Қазір порталда:
URL:
Қате:
Пікір:

Спасибо, информация об ошибке принята.

Извините, в данный момент информация об ошибке не может быть обработана.
Попробуйте позже.