Қазақстан Республикасы азаматының паспорты азаматтарға жасына қарамастан олардың қалауы бойынша беріледі және республика аумағында және одан тыс жерлерде Қазақстан Республикасы азаматының жеке басын куәландырады. Паспорт 10 жыл мерзімге беріледі.

Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігі азаматтарға 16 жастан бастап беріледі және республика аумағында жарамды. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын барлық азаматтарының жеке куәлігі болуға міндетті. Жеке куәлік 10 жылға беріледі.

Жеке куәлік пен паспорт алу үшін Сізге тұрғылықты жеріңіз немесе уақытша болатын (тұратын) жеріңіз бойынша "Азаматтарға арналған үкімет "мемлекеттік корпорациясы" КЕАҚ жүгіну қажет. Жеке куәлікті алу үшін қандай құжаттар қажет екенін "төлқұжат, жеке куәлік алу"қызметтері сілтемесі арқылы біле аласыз.

Барлық қажетті құжаттарды 16 жасқа толғаннан кейін бірден тапсыру ұсынылады.

Егер сіз жеке куәлігіңізді жоғалту немесе ұрлау сияқты жағдайға тап болсаңыз, бұл жағдайда "жоғалған және ұрланған кезде жеке куәлікті қалпына келтіру"мақаласынан қандай әрекеттер қажет екенін біле аласыз.

Куәлікті алуға уақтылы жүгінбегені үшін жауапкершілік

Қазақстан Республикасы азаматтарының жеке куәліксіз немесе жарамсыз жеке куәлікпен не тұрғылықты жері бойынша тіркеусіз 10 күннен 1 айға дейінгі мерзімге тұруы - ескерту жасауға әкеп соғады, осы мерзім өткеннен кейін азамат ҚР ӘҚБтК-нің 492-бабының 2-бөлігі бойынша 7 АЕК мөлшерінде әкімшілік жауапкершілікке тартылады.

Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған осыған ұқсас бұзушылық 13 АЕК мөлшерінде айыппұл салуға жазаланады (492-баптың 3-бөлігі).

Азамат жеке куәлікті рәсімдеу үшін 16 жасқа толғаннан кейін ғана жүгіне алады, осы уақытқа дейін оған құжат берілмейді.

16 жасқа дейінгі балаларға паспорт немесе 16 жасқа толғаннан кейін жеке куәлік алу үшін ата-анасының біреуі (заңды өкілі) баланың туу туралы куәлігін, ата-анасының жеке басын куәландыратын құжатты және жеке куәлігі үшін 0,2 АЕК, көлемі 24 беттен тұратын паспортты (16-ға дейінгі балаларға) 4 АЕК мөлшерінде ұсынады.

Баланың азаматтығын растау үшін уәкілетті қызметкер ата-анасының (заңды өкілдерінің) екеуінің де жеке басын куәландыратын құжаттары бойынша құжатталған халықтың дерекқорында, сондай-ақ ХҚТ ТП-да баланың тууы туралы мәліметтер бойынша Қазақстан Республикасының аумағында оның туу фактісін растау үшін "АХАЖ тіркеу пункті" ақпараттық жүйесімен интеграциялық өзара іс-қимыл арқылы тексеруді жүзеге асырады.

Ресімдеу үшін құжаттар тізбесі:

• туу туралы куәлік;
• ата-анасының біреуінің жеке куәлігі (оның болуы міндетті);
• жеке куәлік үшін 0,2 АЕК мөлшерінде, көлемі 24 беттен тұратын паспорт үшін (16-ға дейінгі балаларға) 4 АЕК мөлшерінде мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек;
• паспорт (бар болса).

Құжаттарды рәсімдеу кезінде баланың болуы міндетті.

Сондай-ақ, ата-аналардың азаматтығы әртүрлі болған жағдайда, шетелдік ата-анадан баланың Қазақстан Республикасы азаматының жеке басын куәландыратын құжаттарды (Бала Қазақстан Республикасынан тыс жерде туған және ата-анасының азаматтығы әртүрлі болған жағдайда, олардың біреуі бала туған кезде Қазақстан Республикасының азаматтығында болған және ата-анасының екеуі де) алуына нотариалды куәландырылған келісім-өтініш талап етілетінін білу қажет Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде тұрақты тұрғылықты жері болған).

Мерзімі өткен төлқұжат үшін жауапкершілік бар ма?

Қазақстан Республикасы азаматының паспорты азаматтарға олардың қалауы бойынша беріледі.

Осылайша, мерзімі өткен төлқұжатты өзгерту немесе өзгерту - азаматтың өзі шешеді, әкімшілік заң бойынша мерзімі өткен төлқұжат үшін жауапкершілік қарастырылмаған. Алайда, жаңа жеке куәлікті алған кезде, мерзімінің өтуіне байланысты, сондай-ақ анықтамалық деректердің өзгеруіне байланысты жарамсыз паспортты ол болған кезде міндетті түрде "Азаматтарға арналған үкімет "мемлекеттік корпорациясы" КЕАҚ (ХҚКО) тапсыру қажет. 

Егер сіз өзіңіздің анықтамалық деректеріңізді өзгерткен болсаңыз, жеке куәлік пен паспортты қалай рәсімдеуге болады?

"Азаматтарға арналған үкімет "мемлекеттік корпорациясы" КЕАҚ (ХҚКО) қандай құжаттарды ұсыну қажет, тегіңіздің өзгеруіне байланысты сіз "тегіңіздің өзгеруіне байланысты жеке басты куәландыратын құжаттарды ресімдеу"мақаласынан таба аласыз.

Ұлтының өзгеруіне байланысты Қазақстан Республикасының азаматтары жеке куәлік пен паспорт алу үшін қажетті мынадай құжаттарды ұсынады:

• қалаған ұлты көрсетілген жазбаша өтініш;
• туу туралы куәлік;
• қуғын-сүргін кезеңінде республика аумағына күштеп қоныс аударғандар-ақтау туралы анықтама;
• ауыстыруға жататын жеке куәлік, паспорт, бар болса;
• жеке куәлік үшін 0,2 АЕК, сомасында мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек, көлемі 36 бет 8 АЕК мөлшерінде, көлемі 48 бет 12 АЕК мөлшерінде паспорт үшін мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек.

Паспортта және жеке куәлікте ұлты туралы жазба ата-анасының ұлтына сәйкес жүргізіледі. Ата-аналарының ұлты әртүрлі болған кезде Қазақстан Республикасының азаматы ұлтын әкесі немесе анасы бойынша ерікті түрде таңдайды;

Кейіннен өтініш бойынша ұлты тек басқа ата-ананың ұлтына өзгереді.

Ерекше жағдай ретінде қуғын-сүргін кезеңінде Қазақстан Республикасының аумағына күштеп қоныс аударған Қазақстан Республикасы азаматтарының паспорттарындағы, жеке куәліктеріндегі ұлты туралы жазбаны өзгертуге рұқсат етіледі. Ұлтын өзгерту "жаппай саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау туралы"Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 14 сәуірдегі Заңына сәйкес берілетін ақтау туралы анықтаманың негізінде жүргізіледі.

Азаматтардың паспорттары мен жеке куәліктеріндегі ұлты туралы жазбаны өзгерту туралы даулар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сот тәртібімен шешіледі.

Сонымен бірге, ұлтының өзгеруіне байланысты жеке куәлік беру кезінде азаматқа ұлты туралы жазбаның өзгергені туралы анықтама беріледі, ол азаматтық хал актілерінің тиісті жазбаларында ұлты туралы мәліметтерге өзгерістер енгізу үшін тұрақты тұрғылықты жері бойынша азаматтық хал актілерін тіркеу органдарына (АХАТ) ұсынылады.

Жеке басты куәландыратын құжаттарды алмасу кезінде Қазақстан Республикасының азаматтары олардың ұлтын көрсетпеу ниетіне байланысты жазбаша өтініш бере алады.